Een septemberdipje kom je wel te boven en iedereen krijgt er wel eens mee te maken
Het nieuwe schooljaar en de Covid-crisis kunnen het moreel van medewerkers schaden. Maar dit is geen strijd die op voorhand al verloren is. Hoe kunnen je medewerkers en jijzelf deze kleine seizoensdepressie vermijden? Wat kun je doen binnen je teams? Waar moet je op letten? Gedeprimeerd, depressie, waar hebben we het precies over? Over hoeveel medewerkers gaat het? Welke zijn de wettelijke verplichtingen van een bedrijf in deze materie ? Deze nieuwsbrief brengt enkele antwoorden.
In België wordt het aantal personen dat lijdt aan een depressie (inclusief burn-out) geschat op 1.200.000. Een aantal dat verdubbelde in 10 jaar tijd en dat vooral voorkomt bij vrouwen, die sneller bij een specialist aankloppen.
Eén patiënt op 5 bevindt zich in de leeftijdscategorie van 51-60 jarigen en, nog alarmerender, ook jonge kinderen (tussen de 0 en 10 jaar) worden getroffen door deze aandoening. Volgens Inami, worden 4.000 gevallen ook daadwerkelijk behandeld voor depressie in België. Weerzinwekkende cijfers die jammer genoeg versterkt worden door de Covid-crisis.
Deze laatste heeft echter een impact op de mentale en sociale gezondheid van Belgen. "We zien bijvoorbeeld dat 8% van de mensen van 18 jaar en ouder aangaf de afgelopen 3 maanden serieus te hebben overwogen om een einde te maken aan hun leven, en 0,4 % hebben dit zelfs geprobeerd", gebaseerd uit een enquête van Sciensano die in juni 2020 werd gehouden onder een steekproef van 34.000 personen.
Waar spreken we precies over?
De gezondheid van de Belgen in het algemeen, en van werknemers meer in het bijzonder, moet dus in het centrum van de belangstelling staan. Maar wanneer we het hebben over een depressie, waar hebben we het dan precies over ? De referentiewebsite voor gezondheid in Frankrijk (doctissimo.fr) brengt de volgende nuance aan, depri zijn of je down voelen is van voorbijgaande aard.
In tegenstelling tot een depressie hebben die zich kenmerkt door karakteristieke en blijvende symptomen. Het verschil tussen de twee termen kan dan ook worden vergeleken met het verschil tussen een babyblues en een post-partum depressie bij de vrouw na de bevalling.
In het kader van onze nieuwsbrief, zullen we ons richten op het depressief of down voelen. Depressie is een ziekte die meer medische opvolging vereist en die vaak synoniem staat voor afwezigheid op het werk (van middellange of lange termijn).
Hoe detecteer je depressiviteit?
Afhankelijk van de personen zijn de symptomen van depressiviteit of een neerslachtig dipje verschillend. Een opgewekt persoon die plots wat minder opgewekt is gaat misschien even door moeilijke periode, terwijl een minder opgewekte persoon die trouw blijft aan zichzelf misschien wel in uitstekende mentale vorm verkeert.
Toch zijn er verschillende observaties mogelijk. De allereerste is een langdurige verandering van het humeur of stemmingswisselingen. Ook eetstoornissen moeten in het oog worden gehouden. Net als overconsumptie (soms verslavend) van schadelijke producten (sigaretten, alcohol, medicijnen, …). Een vierde aandachtspunt is algemene vermoeidheid. Iemand die klaagt dat hij of zij slecht of niet slaapt moet in de gaten worden gehouden. Een ander punt is tenslotte devaluatie, of het verlies van eigenwaarde. Ook andere symptomen worden soms genoemd zoals geheugenstoornissen, agressie naar collega’s toe of een verandering in activiteit (van hyperactief naar futloos of omgekeerd).
En wat kun je hieraan doen?
Het bedrijf of HR heeft vanzelfsprekend de waarheid niet in pacht. Als je wordt geconfronteerd met iemand die een beetje depressief is, is het antwoord globaal (familie, vrienden, dokter, …). En hierbij mag zeker de rol niet onderschat worden die het bedrijf kan spelen voor haar medewerkers. Ze brengen er uiteindelijk talrijke uren door per dag en vooral, een depressieve medewerker is minder gemotiveerd en zal een negatieve impact hebben op zijn/haar activiteit, de collega’s of het bedrijf.
Je kunt meerdere elementen overwegen waarvan er twee essentieel zijn bij de start van dit nieuwe schooljaar. Eerst en vooral: roddels en slechte communicatie zorgen voor stress en misverstanden en spelen onmiddellijk in op de factoren die voor een dipje kunnen zorgen. Het is dus essentieel dat elke persoon in het bedrijf, directie, HR, vakbonden en werknemers correct geïnformeerd worden over het bedrijfsleven zodat iedereen er z’n plaatsje vindt. Een andere bron van ergernis is onduidelijkheid over ieders objectieven.
Ook daar is het essentieel aan het begin van dit nieuwe schooljaar om er zeker van te zijn dat elke medewerker weet wat er van hem of haar wordt verwacht, en de mogelijkheden waarover ze beschikken om er te geraken.
Wat zegt de wet?
In België zijn werkgevers verplicht de psychosociale risico’s (PSR) in hun bedrijf te evalueren en preventiemaatregelen in te voeren om ze te vermijden. Een werkgever moet de preventie van PSR dus integreren in haar preventiepolitiek van professionele risico’s. Elke werkgever is verplicht een beleid te voeren in het bedrijf om het welzijn van werknemers te promoten bij het uitvoeren van hun werk. Dit beleid is gebaseerd op het principe van risico-analyse. Dit laatste stelt de werkgever in staat om gepaste preventiemaatregelen te ontwikkelen om gevaren uit te sluiten en schade te voorkomen en te beperken.
En natuurlijk, "vrolijke" initiatieven
Vanuit HR kunnen verschillende initiatieven worden genomen om meer vreugde in het bedrijf te brengen.
Sommigen zullen inzetten op speelse activiteiten. Terbeschikkingstelling van pingpongtafels, tafelvoetbal, uitstapjes met collega's, teambuilding, of een aperitiefmoment één avond per week (eventueel via teleconferentie in deze atypische tijden), ...
Anderen zullen meer inzetten op het "facility" gebeuren. Verstrekking van maaltijden, frisdrank, conferenties, bepaalde voordelen, of diverse diensten zoals strijken of schoonmaken.
Nog anderen zullen de nadruk leggen op sportieve initiatieven. Het is inderdaad bewezen dat sporten bevorderlijk is voor je welzijn op de middellange termijn en op een duurzame manier voor mensen die het regelmatig beoefenen. Je moet weten dat er ook federale initiatieven zijn die door de regering zijn geïnitieerd om te strijden tegen wat kan worden gedefinieerd als "de vermoeidheid om jezelf te zijn en het onvermogen om met het leven dat je leidt om te gaan".
Tot slot, als je echt bepaalde doelstellingen in je bedrijf wilt herzien, kun je ook kiezen voor de aanwerving van een CHO (Chief Happiness Officer) die, zoals zijn naam aangeeft, medewerkers gelukkig wil maken door de nodige faciliteiten te creëren om iedereen zijn plaats te laten vinden en tegelijkertijd een goede productiviteit te garanderen.
