Zijn Belgische bedrijven en werknemers egoïstisch? Verre van! In ons land zet 43,9% van de micro-ondernemingen, 50% van de kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) en 75,9% van de grote ondernemingen zijn schouders onder diverse solidariteits- en/of liefdadigheidsinitiatieven. Die steun kan verschillende vormen aannemen, denk maar aan steun voor sportieve initiatieven, humanitaire of sociale projecten, cultuur en zelfs erfgoed- en natuurbehoud. Hoewel het vooral om financiële steun gaat, doet 31% van de Belgische bedrijven ook schenkingen in natura en stelt 15% zijn competenties ter beschikking, waarbij werknemers specifieke opdrachten gaan uitvoeren bij verenigingen.

Waarom is solidariteit zo belangrijk?

Werknemers de kans geven om solidair te zijn, is belangrijk om tal van redenen. Wij sommen de vier belangrijkste op.

Allereerst versterkt het de band tussen de werknemers.Solidariteit zorgt voor sterkere interpersoonlijke relaties op het werk. Het creëert een klimaat van vertrouwen en moedigt mensen aan om elkaar te helpen, waardoor werknemers een gevoel van samenhorigheid en eenheid krijgen.

Ten tweede verbetert het de werkomgeving. Door spanningen te verminderen en samenwerking te stimuleren, zorgt solidariteit voor een harmonieuze sfeer. Zo’n positief klimaat vermindert ook stress en conflicten, en dat maakt het werk uiteraard voor iedereen aangenamer.

Ten derde verhoogt het de productiviteit.Wanneer teams solidair samenwerken, delen ze sneller hun competenties en spannen ze zich meer in voor elkaar. Die synergie komt de efficiëntie ten goede, helpt om obstakels sneller te overwinnen en maakt het makkelijker om gezamenlijke doelen te bereiken.

Tot slot heeft solidariteit ook een tastbaar effect op de aantrekkingskracht van een bedrijf. Een bedrijf dat solidariteit hoog in het vaandel draagt, is namelijk aantrekkelijker voor sollicitanten. Een zorgzame werkomgeving is een bonus voor veel talenten aan en stimuleert hen om bij het bedrijf te blijven. En dat is uiteraard goed voor het personeelsbehoud.

Hoe zit het in de praktijk?

Solidariteit op de werkvloer is tweeledig.

Intern gaat het om werknemers die elkaar ondersteunen bij de uitvoering van hun taken of bij professionele of persoonlijke uitdagingen. Ze helpen elkaar bijvoorbeeld als ze te veel werk hebben, teams werken nauw met elkaar samen of ze bieden morele steun bij persoonlijke problemen. Collegialiteit, quoi.

Extern kan het gaan om acties ter ondersteuning van sociale projecten of milieuverenigingen, zoals sponsoring, fondsenwerving of vrijwilligersdagen.

Solidariteitsacties opzetten in een bedrijf is niet altijd even makkelijk. Veel hangt namelijk af van de omvang van het bedrijf, de beschikbare middelen en mogelijkheden tot zelfs de sector waarin het actief is.

Met deze zes tips kom je alvast een heel eind. 

1/ Promoot een solidaire cultuur

Een duidelijke visie en bedrijfswaarden in het teken van wederzijdse ondersteuning en respect zijn van essentieel belang. Het gaat dan om concrete acties zoals solidaire gebaren tussen collega’s regelmatig erkennen. Zo kun je werknemers die elkaar helpen wanneer de werkdruk te groot wordt bijvoorbeeld in de bloemetjes zetten tijdens een vergadering of symbolisch belonen. Zulke initiatieven versterken het gevoel van vriendschap en moedigen anderen aan om hetzelfde te doen.

2/ Schep ruimte om te communiceren

Vlotte, toegankelijke communicatie is de basis van een solidair bedrijf. Daarom is het een goed idee om specifieke ruimtes te creëren of tijdstippen in te plannen voor gesprekken tussen collega’s. Informele vergaderingen, discussiegroepen, online samenwerkingsplatforms (zoals Slack, Teams of Workplace) ... kunnen interactie aanmoedigen en misverstanden snel de wereld uit helpen. Goede communicatie betekent dat iedereen zich gehoord en gesteund voelt.

3/ Moedig wederzijdse hulp aan

Om de hulp tussen collega’s onderling te versterken, kun je gerichte programma’s opzetten. Laat ervaren werknemers bijvoorbeeld als mentor nieuwkomers onder hun vleugels nemen. Ook groepsworkshops rond probleemoplossing of samenwerkingsprojecten bieden werknemers de kans om hun competenties en kennis te delen. Zo verbeter je niet alleen de prestaties, maar versterk je ook het groepsgevoel.

4/ Zet solidariteitsinitiatieven buiten je bedrijf op

Solidariteit hoeft niet binnen de vier bedrijfsmuren te blijven. Door werknemers te laten deelnemen aan mvo-projecten (maatschappelijk verantwoord ondernemen), toont je bedrijf dat het begaan is met anderen. Zamel bijvoorbeeld geld in voor een goed doel. Of bied je werknemers de kans om tijdens de werkuren vrijwilligerswerk te doen of om zich in te zetten voor lokale verenigingen. Dat komt de teamspirit vast ten goede.

5/ Leid je managers op

Managers spelen een cruciale rol als het gaat om solidariteit bevorderen binnen je bedrijf. Als rolmodellen geven ze door hun eigen gedrag het goede voorbeeld: medewerkers in nood helpen, collectieve successen vieren, ervoor zorgen dat iedereen zich thuis voelt ... Daarnaast kunnen ze iedereen aanmoedigen om zich in te zetten voor een goed doel, of nog beter: zelf hun beste beentje voorzetten.

6/ Zet ondersteuning op touw

Met de hulp van concrete tools die je werknemers ondersteunen, versterk je het gevoel van solidariteit. Denk bijvoorbeeld aan een intern solidariteitsfonds om werknemers in moeilijkheden te helpen, psychologische of juridische bijstandsprogramma’s of een solidaire verlofregeling waarmee werknemers hun vrije dagen kunnen schenken aan collega’s in nood.

Enkele concrete voorbeelden

Hieronder volgen enkele concrete voorbeelden van acties die bedrijven op poten hebben gezet om sociale projecten te steunen en tegelijkertijd hun werknemers te stimuleren.

1/ Dag van de vrijwilliger

Salesforce biedt al zijn werknemers 56 uur betaald vrijwilligerswerk per jaar aan om sociale doelen te steunen. Ze kiezen zelf wat ze met die tijd doen: voedsel inzamelen, mensen begeleiden, parken opruimen ... Tijdens de Ideal Days schenken de 12.000 werknemers van de Edenred Group hun tijd ten voordele van lokale gemeenschappen.

2/ Competenties ‘doneren’

Via het programma Orange Solidarité stellen de werknemers van Orange hun competenties ter beschikking van verenigingen. Het doel: digibeten opleiden. Deloitte organiseert dan weer Impact Days. Consultants stellen dan gratis hun competenties op het vlak van strategie, financiën of communicatie ten dienste van ngo’s.

3/ Geldinzamelingen en schenkingen

Carrefour organiseert regelmatig voedselinzamelingen in samenwerking met de Voedselbanken. De werknemers helpen de schenkingen dan te sorteren en verdelen. Decathlon zamelt dan weer gebruikt sportmateriaal in en verdeelt het onder lokale sportverenigingen.

4/ Sponsor- en mentorprogramma’s

LinkedIn heeft een mentorprogramma opgezet waarbij werknemers kansarme werkzoekenden helpen om hun LinkedIn-profiel te verbeteren en zich voor te bereiden op sollicitatiegesprekken. AXA organiseert dan weer sponsorprogramma’s om jongeren uit achtergestelde wijken te helpen bij hun zoektocht naar een stageplaats of bij hun eerste stappen op de arbeidsmarkt.

5/ Inzet voor gerichte sociale projecten

Patagonia moedigt zijn werknemers aan om verlof (met loonbehoud) op te nemen om ecologische en sociale projecten te ondersteunen, zoals herbebossing of de bescherming van bedreigde diersoorten. IKEA werkt samen met ngo’s om vluchtelingen in bepaalde landen in dienst te nemen en geeft zijn werknemers de kans om als mentor ook hun steentje bij te dragen aan die projecten.

6/ Steun voor lokale initiatieven

Starbucks houdt regelmatig acties ter ondersteuning van daklozen, waarbij werknemers koffie of maaltijden gaan uitdelen.

 

• Delen