20 cruciale seconden
Beperkt de eerste indruk zich tot het fysieke? Neen! Het is ook een kwestie van alchemie, van wat iemand bij u 'losmaakt'. Ook als werkgever moet u absoluut een goede indruk maken op kandidaten en nieuwkomers als u talenten wilt aantrekken. Ontdek hoe u dit in uw voordeel gebruikt.
“Op mijn eerste werkdag had ik ontbijt bij me voor mijn teamleden. Kwestie van een goede indruk te maken. Toen ik het landschapskantoor binnenkwam, ben ik over een tas gestruikeld en heb ik alles op de grond laten vallen. En het slechtste van al: de rok van een collega hing vol chocolademelk. Dit voorval liep als een lopend vuurtje door het bedrijf en het heeft weken geduurd voor de mensen er niet meer over spraken. Maar de bijnaam 'chocolademelkske' is gebleven. Dat was zes jaar geleden ...”, vertelt Charlotte, graficus.
We krijgen geen tweede kans voor een eerste indruk. Doe er dus alles aan om een goede indruk te maken, want dit bepaalt het beeld dat anderen van ons hebben, zonder dat ze ook maar iets over onze kwaliteiten of minpunten weten.
De bouwstenen van een eerste indruk
Een eerste indruk is gebaseerd op bepaalde elementen die we – bewust en onbewust – analyseren.
Ten eerste is er het non-verbale aspect. Misschien denkt u het grote verschil te maken met wat u zegt. Maar niets is minder waar. Want voordat u het woord neemt, staat u al enkele seconden of minuten voor uw gesprekspartner. Zo hebt u al wat informatie gegeven, waardoor de ander zich al een mening heeft gevormd.
Deze eerste indruk is gebaseerd op uiterlijk (outfit, haarsnit ...), gedrag (geen stoel aanbieden, luid op een kauwgom knabbelen, handgebaren ...), houding (stevige of slappe handdruk, ontwijkende blik …), gelaatsuitdrukkingen en algemene hygiëne (te sterk of te zwaar parfum).
Zonder het te weten, brengen we voortdurend live verslag uit over onszelf.
Het tweede aspect is verbaal. Dat is dus wat we zeggen, maar vooral hoe we iets zeggen. Toon, intonatie, herhalingen, taalfouten ...
De hamvraag ...
Wist u dat Charles Darwin bijna niet mocht deelnemen aan de legendarische reis met de Beagle? En de reden? Zijn neus! De kapitein van het schip, geïntrigeerd door fysionomie, kon maar niet geloven dat iemand met zo'n (dikke en lange) neus 'voldoende energie en volharding' had om de zware reis te ondernemen. Zijn eerste indruk was dan wel gebaseerd op fysieke criteria uit die tijd, maar bleek dus allesbehalve een juiste inschatting. Dankzij deze reis met de Beagle kon de Britse natuurwetenschapper zijn evolutietheorie uitschrijven, dé basis van onze westerse maatschappijen.
De eerste indruk gaat vaak over het 'horen bij een groep'. Past deze persoon hier voor mij in onze sociale groep? Onze verbale en non-verbale communicatie bepaalt of we al dan niet aansluiting vinden. Het is ons toegangsticket, want zonder geraak je de groep niet binnen.
Een code die logischerwijze verandert naargelang de context en locatie, want de regels of normen kunnen er anders zijn. Iemand die zich met een stropdas bij een start-up aanmeldt, heeft het duidelijk niet begrepen. Omgekeerd krijgt iemand zonder stropdas in het bankwezen meteen een rode kaart. De codes hangen ook af van cultuur, tijdperk en generatie.
De ingrediënten voor een goede eerste indruk?
Over dit thema bestaan er al heel wat websites en boeken met allerlei tips & tricks. Uiteraard zijn er de basiszaken zoals hygiëne, stiptheid, begroeting, aangepaste kledij ...
Maar het zit 'm ook in de details. Met uitzondering van bepaalde situaties is glimlachen een must, want dat is een teken van welzijn en vriendelijkheid. Twee eigenschappen die bedrijven hoog in het vaandel dragen.
Ook luisteren is van cruciaal belang. We hebben soms de neiging om alles te willen zeggen, of te willen tonen wat we in onze mars hebben. Maar wat als u pas écht een goede eerste indruk maakt als u de andere centraal plaatst? Als u interesse toont en de ander de nodige ruimte laat?
Wanneer begint de eerste indruk?
De eerste indruk begint bij het eerste contact, hetzij live of virtueel. Verplaats u eens in de schoenen van een kandidaat ... Een e-mail vol schrijffouten, geen antwoord op uw vragen of een onvriendelijk telefoontje zullen geen goede indruk op u nalaten.
Maar ook andere details spelen een rol. In een restaurant zou een blik achter de schermen (keuken, toiletten) u al voldoende zeggen over de kwaliteit die u straks op uw bord mag verwachten. Dat geldt ook voor bedrijven. Een vuile of slecht ingerichte ontvangstruimte, een duistere parking, afbladderende verf ... Daar is niemand van onder de indruk!
Blijf uzelf!
Uw gezicht en uw gelaatsuitdrukkingen spreken boekdelen. Uit heel wat studies blijkt namelijk dat alle mensen, ongeacht cultuur of leeftijd, dezelfde micro-expressies hebben. Dat zijn uitdrukkingen die minder dan halve seconde duren en die we quasi niet kunnen faken of nabootsen. Ze tonen verschillende emoties: afkeer, angst, verdriet, verrassing, geluk, kwaadheid of minachting.
Bij een eerste kennismaking analyseren beide partijen deze micro-expressies. Laten we dus maximaal werk maken van de elementen waar we vat op hebben om een goede eerste indruk te maken (verbaal en non-verbaal). Maar blijf vooral uzelf. Doe u niet anders voor, want u zou wel eens snel door de mand kunnen vallen door bijvoorbeeld uw micro-expressies.
Een eerste indruk omkeren
Charlotte had ongetwijfeld graag haar eerste dag willen overdoen, zodat ze niet zou struikelen en geen chocolademelk in het rond zou gooien. Maar we kunnen de tijd helaas niet terugdraaien. Hoe kunt u een slechte eerste indruk dan wel goed maken?
Laat ons eerlijk zijn: makkelijk wordt het niet. Maar moeilijk gaat ook!
- Het eerste wat u moet doen, is erkennen dat het geen succes was (zoals bij een slechte grap). Soms zijn verontschuldigingen zelfs op hun plaats.
- Lach met uzelf en stel u nederig Iemand die zichzelf niet te serieus neemt en aan zelfkritiek doet, komt uiteindelijk over als menselijker en toegankelijker.
- Blijf niet te lang stilstaan bij wat er verkeerd is gelopen. Ga door met het leven en laat zien dat u veel meer waard bent dan dat.
Vergeet ook niet dat we niet in het hoofd van een ander kunnen kijken. Welke indruk hebt u op iemand nagelaten? Dat weet u nooit 100%. Dat noemen we metaperceptie of 'wat we denken dat de ander van ons denkt'.
Als we ons te veel focussen op wat de anderen denken en conclusies trekken op basis van een gevoel of idee, dan kunnen we het oordeel van een ander wel eens compleet verkeerd inschatten. Bovendien gedragen we ons dan soms anders of wikken en wegen we onze woorden té veel, waardoor we niet overkomen zoals we echt zijn.
