“In mijn vorige job werd ik vreselijk zenuwachtig als mijn telefoon ging. Ik was altijd bang dat de kinderopvang zou bellen om te zeggen dat mijn zoontje ziek was. Onze bedrijfscultuur stond niet bepaald open voor het ouderschap. Er was geen begrip voor jonge moeders en dat legde veel onnodige druk op me”, vertelt Charlotte, 41 jaar, mama van Pauline (11) en Jean (6).

Het verhaal van Charlotte is ‒ jammer genoeg ‒ geen uitzonderlijk geval. Lange tijd wilden bedrijven werk en privé het liefst zo veel mogelijk gescheiden houden. Het werk gaat voor. Deze cultuur heerste haast overal. Maar gelukkig zien we stilaan verandering in deze mentaliteit en geven bedrijven steeds meer aandacht aan het ouderschap.

 

War for parents

In de huidige war for talent proberen bedrijven nieuwe medewerkers aan te trekken door juist de nadruk te leggen op een goede balans tussen werk en privé.

Zo besloot AB InBev vorig jaar om jonge ouders een mooie duw in de rug te geven. Vrouwen krijgen er 26 weken 100% betaald zwangerschapsverlof. Dat is 11 weken meer dan wettelijk vereist in België. AB InBev denkt ook aan vaders of meeouders: zij hebben 4 weken 100% betaald geboorteverlof in plaats van de gebruikelijke 2 weken.

In de Verenigde Staten bestaat er geen systeem van betaald zwangerschapsverlof. Toch bieden sommige bedrijven voordelen aan die wij in Europa al kennen (crèche in het bedrijf, ouderschapsverlof ...). Maar er zijn ook andere mogelijkheden, zoals ouderschapsverlof voor de partner, kinderopvang en zelfs, jawel, eicellen invriezen.

De site Fatherly staat volledig in het teken van het vaderschap en promoot al tien jaar het werkgeversimago van Amerikaanse bedrijven. Elk jaar publiceert de site een lijst met de '50 beste bedrijven voor papa's'. Vorig jaar stond American Express op de eerste plaats. Hun geheim? De werknemers van Amex hebben recht op 35.000 dollar voor medische (vruchtbaarheids)behandelingen of een adoptieprocedure. Het bedrijf komt ook tegemoet in de kosten voor kinderopvang. Een ander voorbeeld is Etsy. Dit bedrijf biedt kinderopvang en ondersteuning voor ouders van kinderen met een beperking. Twitter zet dan weer in op koopkracht en ondersteuning. Wanneer medewerkers na hun moeder- of vaderschapsverlof terugkeren naar het werk, mogen ze aansluiten bij 'Twitter parents'. Ze kunnen dan terecht bij praat- en hulpgroepen, maar krijgen vooral ook veel kortingen op speciale producten en diensten voor ouders.

 

Pioniersbedrijven

Om als bedrijf een aantrekkelijke werkgever te zijn, hechten ondernemingen belang aan meerdere thema's. Ouderschap is er één van. In 2018 hebben 105 Franse bedrijven die samen bijna 20.000 personen tewerkstellen, de 'Parental Act' ondertekend. In dit handvest beloven ze om minimaal een maand geboorteverlof voor de tweede ouder te betalen voor iedere werknemer die mama of papa is geworden. Dit initiatief kende een groot succes en jonge werknemers waren zeer enthousiast. Het gevolg? Twee jaar later ondertekenden 400 bedrijven het handvest. De Franse regering heeft daarom het vaderschapsverlof verdubbeld (van 14 naar 28 dagen).

Ook de start-up Zenly (een app die je vertelt waar je vrienden zijn) ondertekende dit handvest, maar gaat zelfs nog verder: de tweede ouder krijgt 16 weken verlof. Bovendien werd er in het bedrijf massaal over gecommuniceerd, “zodat de werknemers niet zouden denken dat ze geen gebruik van dit voordeel mochten maken. We hebben het zelfs standaard opgenomen in ons Team Playbook (een document waarin de werking bij Zenly wordt toegelicht; n.v.d.r.)”, legt de algemeen directrice uit.

 

En nu concreet?

Niet iedere ouder heeft dezelfde wensen of verwachtingen. Op basis van de voordelen die bepaalde bedrijven al aanbieden, sommen we enkele opties op. De eerste optie is het zwangerschapsverlof (ook moederschapsrust genoemd). Vraagje: in welk land krijgen kersverse moeders én vaders 360 dagen verlof met een uitkering gedurende 160 werkdagen (dus 7 maanden met weekends inbegrepen)? En kunnen ze bovendien 63 dagen van de ene naar de andere ouder overdragen? (Nee, we zijn niet jaloers.) Is Finland uw definitieve antwoord? Helemaal correct! En in welk ander land krijgen papa's 15 weken betaald verlof, waarvan de eerste 6 zelfs verplicht zijn? Spanje? Inderdaad! In België zijn we nog lang niet zo ver, maar stapje voor stapje zien we een mentaliteitsverandering. Bij ons hebben moeders recht op 15 weken. Vaders krijgen nu 15 dagen. Twintig jaar geleden waren dat er nog maar 3. Dit soort voordeel maakt een bedrijf meteen veel aantrekkelijker.

Tijdens de pandemie waren recht op deconnectie en flexibele werkuren belangrijke aandachtspunten. Veel ouders vonden deze flexibiliteit erg nuttig en konden meer aanwezig zijn voor hun kinderen, ook al liep niet alles altijd van een leien dakje. Om als bedrijf anno 2022 aantrekkelijk te zijn, is het essentieel om flexibele werktijden, telewerk en deconnectie (zonder schuldgevoelens!) voor te stellen.

Waarom zouden we bijvoorbeeld niet beslissen om na 15 uur geen meetings meer te plannen? Zo leggen we geen extra druk op ouders die hun kinderen van school of in de opvang moeten halen. Of geen vergaderingen meer op woensdag, aangezien ouders die deeltijds werken op deze dag vaak vrij zijn.

Een andere optie om een aantrekkelijk bedrijf te zijn, is familiedagen organiseren. Sinterklaas, Halloween, Pasen ... het zijn leuke momenten om samen door te brengen (paaseieren rapen, cadeautjes uitdelen ...). Al gehoord van Kid's Day? Op die dag mogen ouders hun kinderen meenemen naar het werk.

Ten slotte kan een bedrijf ook bepaalde voorzieningen voor kinderopvang (crèche ...) aanbieden of vergoeden.

 

Een plus voor uw bedrijf

Aandacht hebben voor ouderschap is niet alleen een goede zaak voor de ouders. Het is ook een grote troef voor uw bedrijf! Eerst en vooral wordt u zo een aantrekkelijke werkgever.

In de tweede plaats is er ook minder personeelsverloop. Dit baart bedrijven vaak kopzorgen, want nieuwe talenten zoeken en opleiden kost nu eenmaal tijd.

Bovendien zal een werknemer die zich ondersteund en gewaardeerd voelt, meer betrokkenheid tonen en meer geëngageerd zijn.

Uw medewerkers zullen beter presteren als u aandacht besteedt aan hun welzijn en engagement. En dit resulteert op zijn beurt in een hogere productiviteit voor uw bedrijf.

 

Wat na het moeder- of vaderschapsverlof?

Zit het verlof erop? Dan moet de werknemer weer terug naar het 'echte werk'. Want daarmee kan hij of zij de rekeningen en leningen betalen. Voor sommigen is het een opluchting. Ze hebben nood aan iets anders dan papjes en pampers. Maar voor anderen is het best zwaar. Ze missen hun kindje en genoten intens van die tedere, intieme momenten thuis. Een heel nieuw hoofdstuk in hun leven.

Voor beide gevallen geldt dat de jonge ouders voortaan moeten jongleren met twee voltijdse banen. Dit is dan ook de uitgelezen kans voor een bedrijf om een verschil te maken. Hoe? In de eerste plaats door oog te hebben voor mama's of papa's die net uit moeder- of vaderschapsverlof terugkeren en het moeilijk hebben. Ze hebben gebrek aan slaap en zijn vaak ook bezorgd om hun kind bij anderen achter te laten. De voorbije periode zijn ze volledig losgekoppeld van hun werk, dossiers ... Kortom, terugkeren naar kantoor is helemaal niet simpel.

AB InBev maakt de terugkeer naar het werk gemakkelijker: werknemers die dat wensen, kunnen de eerste twee maanden 75% komen werken met 100% behoud van hun loon. 

Bepaalde bedrijven nodigen hun terugkerende werknemers twee weken ervoor uit voor een gesprek. Zo kunnen ze samen de verwachtingen bespreken. Op die manier vermijdt u gepieker en stress over de eerste werkdag.

In zo'n gesprek kunt u ook uitleggen wat de afspraken zijn in geval van een ziek kind, een probleem met de crèche of de opvang ... Laat uw vrouwelijke werknemer ook weten dat het volgens de Belgische wetgeving perfect mogelijk is om borstvoeding te blijven geven of melk af te kolven. Borstvoedingsverlof kan tot 9 maanden na de geboorte en onder bepaalde voorwaarden.

Door dit soort informatie met uw werknemers te delen, zorgt u ervoor dat ze zich gerust voelen en met een glimlach weer aan het werk gaan.

De beste manier om duidelijk te maken dat uw bedrijf veel belang hecht aan ouderschap? Geef zelf het goede voorbeeld. In 2018 nam Jacinda Ardern, de premier van Nieuw-Zeeland, haar man en tweejarige dochtertje mee naar de Verenigde Naties toen ze er een toespraak hield. Ze brak met het stereotiepe beeld en toonde dat haar privéleven niet zomaar naar de achtergrond verdwijnt. De premier wilde iedereen laten zien dat ze een politica maar ook een mama is. Niet meer, niet minder.

• Delen