Garandeert vrijheid binnen een onderneming een grotere doeltreffendheid?
De begrippen werk en vrijheid hebben zich lange tijd verhouden als olie en water en leken een onmogelijke combinatie. “Als de kat van huis is, dansen de muizen”, zo beschreef het gezegde al dan niet terecht de bedrijfscultuur zoals we ze jarenlang hebben gekend. De werknemers van vandaag zien dit heel anders en ze hebben ook niet dezelfde ambities als hun oudere collega’s...
“De holacratie” beweert het antwoord op deze vraag te zijn. Dit managementsysteem waarbij de hiërarchie wordt afgeschaft om de werknemers meer autonomie te bieden werd in 2001 ontwikkeld door Brian Robertson. Concreet definieert de holacratie de organisatie en de structuur van een onderneming, evenals de manier waarop beslissingen worden genomen.
Zo omvat een holacratische onderneming verschillende onderling van elkaar afhankelijke kringen die zichzelf controleren. Dit begrip van een kring vervangt de traditionele piramidale structuur, te meer daar de beslissingen collectief worden genomen. Dit type organisatie kan beschouwd worden als een kader en binnen dit kader bepaalt iedereen de werking die het meest geschikt is voor zijn onderneming.
Een dergelijk model gaat gepaard met respect voor bepaalde grote principes
1. De aanvaarding van de spelregels:
De hiërarchische overste moet aanvaarden dat hij niet langer de enige baas aan boord is. Hij draagt zijn autoriteit over aan de collectiviteit, die daar net als hij gebruik van kan maken.
2. De definiëring van de rollen:
Een taak definieert niet langer een rol of een functie. Elke activiteit van de onderneming wordt opgedeeld in werkeenheden die dan leiden tot rollen. De werknemers nemen gemiddeld 4 rollen op zich en ze moeten daar dan volledig zelf voor instaan en ook zorgen voor een eigen werkkader.
3. Toewijzing van de rollen:
Deze taak komt doorgaans de manager van de onderneming toe. Het betreft hier al een specifieke rol: “de eerste band” van de kring die meerdere kringen omvat. De persoon die instaat voor de eerste band heeft niet meer macht dan een ander lid van de kring, ze kan de samenstelling van de kringen enkel wijzigen als ze het “managementproces” volgt.
4. Managementprincipe:
In alle levende structuren ontstaan behoeften en daar moet aan tegemoet gekomen worden om het evenwicht van de structuur te behouden. Deze behoeften, die “spanningen” worden genoemd, worden samen besproken. Een van de medewerkers stelt een idee voor en alle medewerkers analyseren samen of dit idee al dan niet goed is. Is dat het geval, dan wordt het toegepast en indien nodig wordt een andere piste voorgesteld. Dit is een manier om alle medewerkers tevreden te stellen, maar ook om ze te betrekken bij het leven van de onderneming.
5. Afzien van de visie:
De klassieke systemen worden gestuurd door het beeld van een visionaire baas die alle touwtjes van zijn onderneming in handen heeft. De holacratie gaat ervan uit dat een onderneming niet wordt gestuurd door de baas, maar wel door de realiteit waarin ze bestaat. Naarmate de onderneming evolueert, krijgt ze te maken met specifieke uitdagingen waaraan de medewerkers met hun expertise het hoofd moeten bieden.
In 2014 deed Zappos – een groot platform voor e-commerce – het experiment. De onderneming, die 1500 mensen tewerkstelt, stapte af van het concept van de “visionaire baas”. De grote verandering voor Zappos bestond erin dat het bedrijf moest rekenen op de creativiteit van al het personeel en niet langer van een handjevol mensen.
En wat als de onbekende in de vergelijking van het succes nu eens de vrijheid was? Hoera, we hebben de waarde van “x” gevonden, maar daarom is de vergelijking nog niet opgelost. Dit bevrijdde management werkt niet met alle profielen. Hoewel de meeste werknemers streven naar autonomie en vrijheid, wil niet iedereen de verantwoordelijkheden nemen die daarmee gepaard gaan.Bovendien staan sommige mensen weigerachtig tegenover verandering.
Dit nieuwe en veelbelovende model doet echter een vraag rijzen: zullen de ondernemingen van morgen van de werknemers een ondernemersgeest eisen?
Bron:
http://www.econovateur.com/entreprise-liberee-holacratie-biologique-economie-sociale-et-solidaire/
http://holacracyinsider.com/blog/entreprise-liberee-et-holacracy-quelle-difference
https://lentreprise.lexpress.fr/rh-management/management/5-choses-a-savoir-sur-l-holacratie_1675855.html