Bedrijfsethiek, bestaat dat echt? Case Lavazza
Iedereen heeft het tegenwoordig over artificiële intelligentie, nu eens met een vleugje angst, dan weer al dromend. We weten allemaal dat ons een nieuwe revolutie te wachten staat en het is de mens die daar nog het meest moeite mee lijkt te hebben. Door een beroep te doen op het bewustzijn van de bedrijfsleiders, kunnen we al een deel van de schade beperken. Zo worden gezond verstand en welwillendheid de nieuwe drijfveren voor prestaties.
Iedereen heeft het tegenwoordig over artificiële intelligentie, nu eens met een vleugje angst, dan weer al dromend. We weten allemaal dat ons een nieuwe revolutie te wachten staat en het is de mens die daar nog het meest moeite mee lijkt te hebben. Door een beroep te doen op het bewustzijn van de bedrijfsleiders, kunnen we al een deel van de schade beperken. Zo worden gezond verstand en welwillendheid de nieuwe drijfveren voor prestaties.
Rabelais zei ooit "Science sans conscience n'est que ruine de l'âme". Een stelling van meer dan 600 jaar oud, maar vandaag actueler dan ooit. Bestaat er echt een bedrijfsethiek? Ja, die bestaat echt. Het levende bewijs daarvan zijn de nieuwe managementopleidingen zoals 'Filosofie en management' aan de Solvay Brussels School, of 'Business ethics and compliance management' aan de UCL.
Aan motivatie geen gebrek:
- risico's vermijden
- geen acties ondernemen die nadelig zijn voor de organisatie
- bij een ongeval geen slecht imago of twijfelachtige reputatie oplopen in de publieke opinie
- ...
Het bedrijf vervult een sociale rol, heeft verschillende partners en krijgt te maken met allerlei soorten mensen (zoals aandeelhouders, werknemers, concurrenten en vakbondsvertegenwoordigers). Daarnaast heeft het ook een reeks verantwoordelijkheden, zoals een ecologisch en milieu-engagement, de kwaliteit van zijn producten, correcte prijzen enz.
Hoe definiëren we dat nieuwe model?
Koffiefabrikant Lavazza is een uitstekend voorbeeld van deze nieuwe trend. De Italiaanse success story uit de twintigste eeuw bevestigt dat succes nu ook in de moderne tijd. De nieuwe hoofdzetel van het bedrijf 'La Nuvola' (de wolk) in Turijn ontving het Noord-Amerikaanse Platinum LEED-certificaat, de tegenhanger van het Franse HQE-certificaat (Haute Qualité Environnementale). Het certificaat is een erkenning voor bedrijven die de levenskwaliteit op het werk bevorderen en tegelijk hun water- en energieverbruik terugdringen. Voor die bedrijven is niet alleen het comfort van hun werknemers een belangrijke waarde, maar ze zijn ook bekommerd om de impact van hun productie op de gebieden die hun grondstoffen produceren. "We staan naast de lokale producenten om hen te leren hoe ze beter kunnen omgaan met hun bronnen. We zetten ons ook in voor de opleiding van coöperaties en bevorderen de ontwikkeling van microkredieten", vertelt Giuseppe Lavazza.
Het bedrijf investeert in projecten rond duurzame ontwikkeling en de bedrijfsleider onderstreept een aantal initiatieven van de groep. Zo moedigt het zijn medewerkers aan om te carpoolen of startte het in Colombia een programma om percelen die tot nu toe werden gebruikt voor de cocateelt te transformeren tot cacao- of koffieplantages.
Toch is MVO helemaal niets nieuws voor Lavazza. De familiale waarden zitten al van bij het begin ingebakken in het DNA van deze belangrijke speler op de koffiemarkt.
"Tijdens een van zijn reizen naar Brazilië in 1938 ergerde mijn overgrootvader zich al aan de verspilling van grondstoffen toen hij zag hoeveel koffieoverschotten er werden verbrand", vertelt Giuseppe Lavazza. Een onschuldige anekdote? Niet zo zeker! De familiale waarden zijn opgebouwd rond de welvaart van de clan, en dus ook de toekomstige generaties. Die visie op zeer lange termijn impliceert duurzame en verantwoorde strategische keuzes.
Zeggen dat de wereld verandert, is een eufemisme: elke nieuwe technologische en industriële evolutie roept immers nieuwe ethische vragen op. En elke grote ontdekking vereist van de wetenschappers een grondige denkoefening en de nodige voorzichtigheid. Voor de sociale spelers die op zoek zijn naar grenzen om hun acties op te baseren, worden die grenzen steeds vager. En dan mogen we ook de invloed op ons privéleven niet vergeten ... Hoewel er een collectieve behoefte aan ethiek lijkt te bestaan, worden de betekenis en de mogelijkheid tot een gemeenschappelijke ethiek steeds geringer. In dat opzicht is het aan ieder van ons om zijn eigen ethiek te bepalen door een combinatie van individuele en collectieve elementen.