Omgaan met relaties op kantoor.
Persoonlijke relaties zijn geen curiositeit op kantoor. Soms zien we ze van mijlenver aankomen en soms ontstaan ze volkomen onverwacht. Hoe gaat u om met vriendschap, liefde of een breuk tussen collega’s? Wat doet u bij conflicten? Hoe leert u koppels en exen te managen? Zijn relaties tussen mensen goed voor het bedrijf? Toelichting
Het ligt altijd gevoelig om het op het werk over persoonlijke relaties te hebben. Daar zijn meerdere verklaringen voor. De belangrijkste en vanzelfsprekendste is dat we persoonlijke relaties associëren met de in onze maatschappij hoog aangeslagen privacy, behalve dan als er ernstige fouten, pesterijen, ongepast gedrag, emotionele uitbarstingen, … in het spel zijn. Laat een ding duidelijk zijn: er bestaat geen Belgische wet die liefde, vriendschap of enige andere relatie op het werk verbiedt. De arbeidsrechtbank van Brussel stelt het als volgt: “Intieme relaties tussen personeelsleden vormen geen dringende reden in de zin van artikel 35 van de wet van 3 juli 1978 wanneer de persoonlijke en professionele relaties tussen de betrokkenen nooit tot kritiek hebben geleid en geen negatieve invloed op de werking van het bedrijf hebben gehad.”
Nuances
Het is een ding om zich niet met een relatie te bemoeien of ze niet te verbieden. De ogen in alle omstandigheden sluiten is wat anders. Er zijn dus nuances, want de werkgever kan volkomen rechtmatig regels opleggen voor relaties tussen werknemers. Eerst en vooral gelden er in een heleboel bedrijven interne richtlijnen over bepaalde aspecten van relaties op de werkvloer. Als er bijvoorbeeld een relatie ontstaat tussen een medewerker en een leidinggevende of tussen collega’s van wie de ene de andere moet evalueren om promotie of loonsverhoging te krijgen, wordt aanbevolen om de relatie kenbaar te maken. De betrokken medewerkers hebben daar trouwens zelf belang bij, bijvoorbeeld om te voorkomen dat er bij promotie geruchten over favoritisme ontstaan. De vraag die zich over relaties tussen collega’s opdringt, is vrij eenvoudig: hoe blijven we in alle omstandigheden neutraal?
Een tweede nuance houdt verband met de prestaties van medewerkers die een persoonlijke relatie hebben. Als een relatie invloed heeft op de prestaties van de betrokkenen, kan de werkgever vroeg of laat tot het besluit komen dat ze de productiviteit schaadt en bepaalde consequenties trekken met een waarschuwing of zelfs ontslag als resultaat.
Personeel buiten het bedrijf
Nu sociale media afstanden almaar kleiner maken, we dagelijks kinder- en vakantiefoto’s van onze collega’s liken, weten hoe de lunch van de collega’s eruitzag of hoe het zit met de gezondheid van de grootvader van andere collega’s, wordt het moeilijker om gepaste relatiegrenzen te trekken. Sommige mensen hebben het moeilijk om de verhalen over het weekend met collega’s/vrienden of ochtendlijke scheldpartijen bij de bedrijfspoort achter te laten. Dat kan niet alleen gevolgen hebben voor de relatie tussen die collega’s, maar ook voor de teams waarin ze werken. Dat kregen we te horen van een van onze klanten tijdens een eerdere OpenSpace-workshop: “Toen ik tot teamleider werd gepromoveerd, was ik erg goed bevriend met enkele collega’s van het team. Uit respect voor iedereen spraken we af om ons privéleven nooit op het werk ter sprake te brengen. Op een dag merkte ik dat een van mijn vrienden in de cafetaria foto’s van ons vriendschappelijke uitje van enkele dagen eerder liet zien. Het waren foto’s waarop ik verkleed en licht beschonken stond. Hij vond het geweldig om ermee uit te pakken, maar haalde daarmee mijn gezag onderuit. Ik heb hem zijn misstap nooit vergeven en we zijn nooit meer samen op stap gegaan. Maar niet alleen dat: bij de eerste gelegenheid heb ik hem gevraagd om naar een ander team over te stappen.”
Is vriendschap op kantoor productief?
Werkgevers staan soms voor een dilemma. Enerzijds moeten ze goede relaties tussen hun medewerkers stimuleren. Daarom worden er teambuildings georganiseerd die de teamgeest en bijgevolg de prestaties verbeteren. Anderzijds mag de toenadering niet te ver gaan om te voorkomen dat kliekvorming of verliefdheid mensen blind maakt voor de bedrijfsdoelstellingen. Die complexe situatie roept de belangrijke vraag op of vriendschap op kantoor productief is. Volgens een van de weinige onderzoeken ter zake dat Accountemps in 2015 bij Canadese werknemers deed, is het antwoord ja. 61% van de deelnemers was van mening dat hun productiviteit hoger lag als ze een aantal van hun collega’s als vrienden zagen. Volgens de resultaten van een tweede Accountemps-onderzoek zijn medewerkers ook gelukkiger als ze goede vrienden hebben op het werk.
En elders in de wereld?
Hoe worden vriendschaps- en liefdesrelaties op het werk in Europa, Azië en Amerika gezien? In 2015 deed Randstad daar in 30 landen grootschalig onderzoek naar. Dat leverde interessante resultaten op. Gemiddeld geeft 60% van de medewerkers de voorkeur aan collega’s boven een goed salaris. Dat percentage bedraagt in China zelfs 88%. Ook bleek uit het onderzoek dat een grote meerderheid van medewerkers elkaar buiten het werk treft en dat 71% sterke vriendschapsbanden met elkaar smeedt. Er zijn grote verschillen van land tot land. 93% van de Brazilianen zegt goed bevriend te zijn met collega’s, terwijl slechts 20% van de Luxemburgers op kantoor vrienden heeft. De Fransen zitten in de middenmoot. 58% onder hen spreekt af buiten het werk en 60% heeft sterke vriendschapsbanden met zijn collega’s. Voor België zijn er geen cijfers. Ook blijkt liefde op het werk in sommige landen vaker voor te komen dan in andere. Zo zegt 70% van de ondervraagden in China, India en Maleisië al ooit verliefd te zijn geweest op het werk.
